ประวัติองค์การสะพานปลา

ประวัติความเป็นมา  

ในอดีตการขนถ่ายและจำหน่ายสินค้าสัตว์น้ำเค็มของจังหวัดพระนครหรือกรุงเทพมหานครในปัจจุบัน  มีศูนย์รวมอยู่ที่ถนนทรงวาด  อำเภอสัมพันธวงศ์  การจำหน่ายสัตว์น้ำจืดมีศูนย์รวมอยู่ที่หัวลำโพง ริมคลองผดุงกรุงเกษม  สถานที่ทั้งสองแห่งดังกล่าวคับแคบและสกปรก  ทำให้การดำเนินธุรกิจไม่สะดวก  ในปี  พ.ศ. 2491  องค์การอาหารและเกษตรแห่งสหประชาชาติ  (FAO)  ได้ส่งคณะผู้เชี่ยวชาญมาศึกษาภาวะการประมงของประเทศไทยตามคำร้องขอรัฐบาล  ซึ่งคณะผู้เชี่ยวชาญดังกล่าวได้เสนอว่าระบบตลาดปลาที่มีอยู่เดิมยังขาดหลักการดำเนินงานทางวิชาการและขาดการสงเคราะห์ในด้านสังคมและเศรษฐกิจ  สมควรที่รัฐบาลจะต้องดำเนินการแก้ไขปรับปรุงในด้านต่าง ๆ  6  ประการ  ดังนี้

1.  บริการเกี่ยวกับการขนส่งสัตว์น้ำไปสู่ตลาด  (การขนส่ง)

2.  บริการเกี่ยวกับการเก็บสินค้าสัตว์น้ำที่สะพานปลา  (ห้องเย็น)

3.  การจัดระบบประมูลสินค้าสัตว์น้ำ  (ตลาดกลางหรือสะพานปลา)

4.  จัดองค์การให้ชาวประมงกู้ยืมเงินทุนและออมสิน  (สินเชื่อการเกษตร)

5.  บริการเกี่ยวกับให้สินเชื่อเครื่องมือและอุปกรณ์การประมง  (เครื่องมือและอุปกรณ์การประมง)

6.  บริการเกี่ยวกับการส่งเสริมการประมง  แนะนำทางวิชาการและอื่น ๆ  ตลอดจนบริการ  เกี่ยวกับการเจ็บป่วย  (วิชาการและสวัสดิการ)

เพื่อให้การดำเนินงานเป็นไปตามแผนพัฒนาเศรษฐกิจการประมงด้านการตลาด  กรมประมง  กระทรวงเกษตรและสหกรณ์  จึงได้จัดทำโครงการเสนอรัฐบาล  เมื่อรัฐบาลรับหลักการและเห็นชอบให้ดำเนินการแล้ว  กรมประมงจึงได้เริ่มงานในการก่อสร้างสะพานปลาของรัฐขึ้นที่ริมฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยา  ตำบลยานนาวา  อำเภอยานนาวา  จังหวัดพระนคร  ในปี  พ.ศ. 2492  ต่อมาได้มีการประกาศใช้พระราชบัญญัติจัดระเบียบกิจการแพปลา     พ.ศ. 2496  เมื่อวันที่  21  มกราคม  2496  อันเป็นกฎหมายในการจัดตั้งองค์การสะพานปลา  องค์การสะพานปลาจึงได้ถือกำเนิดตั้งแต่บัดนั้นเป็นต้นมา

การจัดตั้ง

องค์การสะพานปลาเป็นหน่วยงานรัฐวิสาหกิจ  สังกัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์  จัดตั้งโดยพระราชบัญญัติจัดระเบียบกิจการแพปลา  พ.ศ.  2496  และจัดอยู่ในกลุ่มเกษตรกรรมและพาณิชยกรรม  โดยมีวัตถุประสงค์  ดังนี้

1.  จัดดำเนินการและนำมาซึ่งความเจริญของสะพานปลา  ตลาดสินค้าสัตว์น้ำและอุตสาหกรรมการประมง

2.  จัดดำเนินการ  หรือควบคุม  และอำนวยบริการซึ่งกิจการแพปลา  การขนส่ง  และกิจการอื่น ๆ  อันเกี่ยวกับกิจการแพปลา

3.  จัดส่งเสริมฐานะ  สวัสดิการ  หรืออาชีพของชาวประมง  และบูรณะหมู่บ้านการประมง

4.  จัดส่งเสริมสหกรณ์หรือสมาคมการประมง

21 มกราคม 2568

72 ปี องค์การสะพานปลา

          นับแต่องค์การสะพานปลาได้รับการจัดตั้งเมื่อวันที่ 21 มกราคม 2496 เพื่อจัดระเบียบการประกอบกิจการค้าสัตว์น้ำในเขตกรุงเทพมหานคร ได้มีการขยายการให้บริการอย่างต่อเนื่อง โดยการก่อสร้างท่าเทียบเรือประมงตามชายฝั่งทะเลทั้งในภาคใต้และภาคตะวันออก รวมถึงการจัดให้มีตลาดกลางค้าสัตว์น้ำหรือสะพานปลา ในพื้นที่ที่เป็นศูนย์กลางจำหน่ายสินค้าสัตว์น้ำที่สำคัญ จนถึงปัจจุบัน องค์การสะพานปลาเปิดให้บริการสะพานปลารวม 4 แห่ง และท่าเทียบเรือประมงอีก 14 แห่ง ตลอดแนวชายฝั่งทะเลทั้งฝั่งอ่าวไทยและฝั่งทะเลอันดามัน นอกจากนี้ยังได้มีการขยายบทบาทการดำเนินงานในด้านการส่งเสริมอาชีพและพัฒนาการประมงอีกหลายประการ ทั้งในด้านการให้สินเชื่อเพื่อจัดหาเครื่องมืออุปกรณ์การประมง และให้ความช่วยเหลือแก่สถาบันประมง ชุมชนประมง เพื่อส่งเสริมฐานะและสวัสดิการของชาวประมง เป็นต้นงานอีกส่วนหนึ่ง ซึ่งองค์การสะพานปลาให้ความสำคัญ ได้แก่ การดำเนินงานตามนโยบายของรัฐ เพื่อสนับสนุนการประกอบอาชีพประมง ไม่ว่าจะเป็นโครงการ.ช่วยเหลือลดราคาน้ำมันให้ชาวประมง (น้ำมันม่วง) โครงการจำหน่ายสินค้าสัตว์น้ำและผลิตภัณฑ์สัตว์น้ำแปรรูปให้กับกระทรวงยุติธรรม (กรมราชทัณฑ์) การจัดให้มีจุดตรวจสอบคุณภาพสินค้าสัตว์น้ำเบื้องต้น เพื่อป้องกันการใช้สารปนเปื้อนต่าง ๆ ในสินค้า สัตว์น้ำ รวมถึงการปรับปรุงสุขอนามัยสะพานปลาและท่าเทียบเรือประมงขององค์การสะพานปลาให้ได้มาตรฐานสากล เพื่อควบคุมคุณภาพสินค้าสัตว์น้ำ ช่วยให้คนไทยได้บริโภคสินค้าสัตว์น้ำที่สด สะอาด และการส่งออกสินค้าสัตว์น้ำไปจำหน่ายในตลาดโลก เป็นที่ยอมรับของประเทศผู้นำเข้า ไม่ประสบปัญหาการกีดกันทางการค้า 

             หากจะกล่าวโดยรวมแล้ว องค์การสะพานปลาได้พัฒนาบทบาทของตนเองจากการเป็นเพียงกลไกส่วนหนึ่งในธุรกิจค้าสัตว์น้ำ ให้สามารถเข้าไปมีส่วนช่วยเหลือ สนับสนุน และเป็นที่พึ่งให้กับชาวประมง ในฐานะองค์กรของรัฐที่มีความผูกพันใกล้ชิดกับชาวประมงมากที่สุดองค์กรหนึ่ง สำหรับทิศทางในอนาคต องค์การสะพานปลามีเป้าหมายที่จะดำเนินงานไปในเชิงธุรกิจให้มากขึ้น ทั้งนี้นอกเหนือจากจะเป็นการสร้างรายได้เพิ่มแล้ว องค์การสะพานปลายังมุ่งหวังที่จะเป็นส่วนหนึ่งในการขับเคลื่อนให้ธุรกิจประมงมีการพัฒนาและเติบโตอย่างต่อเนื่อง โดยยังคงไม่ทอดทิ้งภารกิจหลักที่ได้รับมอบหมายนับแต่วันก่อตั้งองค์การสะพานปลาจนถึงปัจจุบัน เพื่อให้อาชีพประมงเป็นอาชีพที่มีความมั่นคง ยั่งยืน สร้างรายได้ให้กับประชาชนและประเทศชาติตลอดไป